Taliban savaşçıları, grubun iktidara dönüşünün birinci yıldönümünden günler önce, Afganistan’ın başkenti Kabil’de nadir bir mitingi dağıtmak için Cumartesi günü kadın protestocuları dövdü ve havaya ateş açtı.
Kabil’de yaklaşık 40 kadın eğitim bakanlığına yürüdü ve “ekmek, çalışma ve özgürlük” sloganları attı. İktidara geldiğinde verdiği sözlere rağmen, Taliban, liseli kız öğrencileri okuldan uzak tutmak da dahil olmak üzere Afgan kadın haklarını sınırladı.
AFP haber ajansına göre, yakınlardaki dükkanlara sığınan bazı protestocular Taliban savaşçıları tarafından tüfek dipçikleriyle kovalandı ve dövüldü.
cesur kadınlar #Afganistan Kabil sokaklarında katı Taliban yönetimini protesto etmeye devam edin pic.twitter.com/D4uzrGqvmH
— Oliver Marsden (@OliverGMarsden) 13 Ağustos 2022
Göstericiler, çalışma ve siyasi katılım hakkı talep ettikleri için “15 Ağustos kara gün” yazılı bir pankart taşıdılar.
“Adalet, adalet. Cehaletten bıktık,” diye slogan attılar, çoğu peçe takmamıştı.
Yürüyüşün organizatörlerinden Zholia Parsi, “Maalesef istihbarat servisinden Taliban geldi ve havaya ateş açtı” dedi.
Önce aşağıdaki gibi temel hakları reddederler. #Eğitim ve o zaman toplanma hakkı #kadın yapmak #protesto bir provokasyon olarak kabul edilir ve canlı mermi atmaya değer. üzücü durum #Afganistan.
— Obaidullah Baheer (@ObaidullaBaheer) 13 Ağustos 2022
“Kızları dağıttılar, pankartlarımızı yırttılar ve birçok kızın cep telefonlarına el koydular.”
Ancak protestocu Munisa Mubariz, kadın hakları için savaşmaya devam etme sözü verdi.
“Taliban bu sesi susturmak istiyorsa bu mümkün değil. Evlerimizden protesto edeceğiz” dedi.
Bir AFP muhabiri, aylardır ilk kadın mitingi olan gösteriyi izleyen bazı gazetecilerin de Taliban savaşçıları tarafından dövüldüğünü gördü.
‘Kadınları görünmez kılmak’
Taliban yetkilileri ABD’ye karşı bazı mitinglere izin vermiş ve hatta desteklemiş olsa da, iktidara geldiklerinden bu yana herhangi bir kadın mitingine izin vermeyi reddettiler.
Geçen yıl kontrolü ele geçiren Taliban, kadın hakları ve medya özgürlüğü vaatlerinden geri döndü ve 1996’dan 2001’e kadar sert yönetiminin anılarını geri getirdi.
On binlerce kız çocuğu ortaokullara kapatılırken, kadınların birçok devlet işine dönmesi yasaklandı.
Kadınların uzun yolculuklarda yalnız seyahat etmeleri de yasaklandı ve başkentteki halka açık bahçeleri ve parkları yalnızca erkeklerin izin verilmediği belirli günlerde ziyaret edebilirler.
Mayıs ayında, ülkenin en büyük lideri ve Taliban lideri Haybatullah Ahhunzada, kadınlara yüzleri de dahil olmak üzere herkesin içinde tamamen örtünmelerini emretti – ideal olarak her şeyi kapsayan bir burka ile.
Birleşmiş Milletler ve insan hakları grupları, Taliban hükümetini kadınlara kısıtlamalar getirdiği için defalarca eleştirdi.
BM’nin Afganistan’daki insan hakları özel raportörü Richard Bennett, Mayıs ayında Kabil’de gazetecilere verdiği demeçte, bu politikaların “mutlak bir cinsiyet ayrımı modeli olduğunu ve kadınları toplumda görünmez kılmayı amaçlıyor” dedi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Perşembe günü Taliban’ı, kadınları eğitimden men etme konusundaki “korkunç ve kadın düşmanı kararlarını tersine çevirmeye” çağırdı.
Haklar grubundaki Afganistan araştırmacısı Fereshta Abbasi yaptığı açıklamada, “Bu, Taliban’ın en korkunç eylemlerini yeniden gözden geçirmeye istekli olduğuna dair bir mesaj gönderir” dedi.
Bazı Afgan kadınlar başlangıçta küçük protestolar düzenleyerek kaldırımlara geri adım attı.
Ancak Taliban kısa süre sonra protesto organizatörlerini topladı ve gözaltına alındıklarını inkar ederken onları tecritte tuttu.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından bu yıl yapılan bir araştırma, Afganistan’da kadın istihdamında orantısız bir düşüş olduğunu belgeledi – Taliban’ın ele geçirilmesinden hemen sonraki aylarda yüzde 16. Buna karşılık, erkek istihdamı yüzde 6 azaldı.
Taliban devralmadan önce, kadınlar Afgan işgücünün yüzde 22’sini oluşturuyordu. Rakam hala iç karartıcı olsa da, Afganistan gibi derinden ataerkil ve muhafazakar bir toplumda yıllarca süren sosyal ilerlemeyi yansıtıyordu.
Afganistan’da çalışan kadınlar, mevcut ekonomik kriz, Taliban tarafından kadın hareketine getirilen kısıtlamalar ve yaygın ataerkillik nedeniyle işsizlik şoklarına karşı da savunmasızdır.
Afgan ekonomisi, Taliban’a yönelik Batı yaptırımları nedeniyle ciddi şekilde zarar görürken, kadınlara yönelik ek kısıtlamalar nedeniyle kadın merkezli işletmeler en kötü etkilenenler arasında yer aldı.
Yakın tarihli bir Dünya Bankası araştırması, Afganistan’daki kadınlara ait işletmelerin yüzde 42’sinin, erkeklere ait şirketlerin yüzde 26’sının kapanmasına kıyasla geçici olarak kapandığını kaydetti.
Ek olarak, iş kadınlarının yaklaşık yüzde 83’ü, önümüzdeki altı ay içinde gelir kaybı beklediklerini ve bu da onları çoğunlukla kadınlardan oluşan personellerini küçültmek gibi başa çıkma mekanizmalarına girmeye zorladığını belirtti.
Gazetecilik ‘kanayarak öldü’
Sınır Tanımayan Gazeteciler’e (RSF) göre, son bir yılda çok sayıda medya kuruluşu işini bıraktı ve yüzlerce gazeteci işini kaybetti.
RSF direktörü Christian Mihr Cuma günü yaptığı açıklamada, “Afganistan’da gazetecilik kan kaybediyor” dedi.
“Taliban, basın özgürlüğünü kısıtlayan ve medya ve gazetecilere yönelik zulmü ve gözdağı vermeyi teşvik eden çok sayıda yasa çıkardı” diye ekledi.
RSF’ye göre, 15 Ağustos 2021’den itibaren aktif olan 550 medya kuruluşunun üçte biri -Taliban’ın 20 yıldan uzun bir süre sonra kontrolü tekrar ele geçirdiği gün- kapatıldı.
Kaynak : https://www.aljazeera.com/news/2022/8/13/taliban-disperse-rare-womens-protest-in-kabul